admin

540 Results / Page 23 of 60

Background

HISTORI

Mbretëria ilire (1816 – 1849)

Mbretëria e Ilirisë ishte një njësi administrative e Perandorisë Austriake që ka ekzistuar nga viti 1816 deri në vitin 1849. Ajo përfshinte provincat ilire napoleonike, pjesën perëndimore dhe qendrore të Sllovenisë së sotme, Kroacinë veriperëndimore dhe Italinë verilindore (Provinca e Triestes dhe Provinca e Goricias).[1] Mbretëria ilire ishte themeluar nga Austria në Luftën e Koalicionit të Gjashtë dhe ishte restauruar sipas Aktit Final të Kongresit të Vjenës. Qendra e saj administrative ishte Ljubljana (zyrtarisht gjermanisht: Laibach). Pas Revolucioneve të vitit 1848, mbretëria u shpërbë. [2] Literatura Haas, Arthur G. […]

todayMarch 30, 2025 1

HISTORI

Origjina ilire-shqiptare e Aleksandrit të Madh

Emri i Aleksandrit të Madh ende vazhdon të krijojë trubullira politike edhe sot këtu e dymijë e dyqind vjet nga vdekja e tij duke bërë që politikat e vendeve të ndryshme të varen shpeshherë nga lavdia dhe emri i tij për ta privatizuar.A ishte grek Aleksandri? Çfarë e lidhte atë me shqiptarët dhe grekët mbretin e Maqedonisë Antike?Disa pseudo historianë të fqinjëve tanë të afërt dhe të largët pretendojnë që […]

todayMarch 30, 2025 2

HISTORI

Pandemia e gripit të vitit 1557

Në 1557, një lloj pandemie e gripit u shfaq në Azi, më pas u përhap në Afrikë, Evropë dhe përfundimisht në Amerikë. Ky grip ishte shumë infektiv dhe paraqitej me simptoma intensive, herë pas here vdekjeprurëse. Historianët mjekësorë si Thomas Short, Lazare Rivière dhe Charles Creighton mblodhën përshkrime të etheve katarale të njohura si grip nga mjekët modernë[1][2][3][4][5] duke sulmuar popullatat me intensitetin më të madh midis 1557 dhe 1559.[6][7] […]

todayMarch 30, 2025 4

HISTORI

Pandemitë në historinë osmane: murtaja, kolera dhe gripi

Për më shumë se 600 vjet, Perandoria Osmane qëndroi si një nga perandoritë më elastike në historinë botërore. Jetëgjatësia e saj ishte kryesisht një funksion i qasjes së saj pragmatike ndaj qeverisjes, veçanërisht në kohë krize. Perandoria Osmane në shtrirjen e saj më të madhe në Evropë, nën Sulltan Mehmetin IV, 1683. Ndër krizat më të mëdha me të cilat u përballën osmanët në përpjekjet e tyre për të sunduar […]

todayMarch 28, 2025 2

HISTORI

Perandoria Osmane në përballimin e murtajës

Akademiku Nukhet Varlık ka shkruar një libër në kohën e duhur mbi përvojën e Perandorisë Osmane në përballimin e murtajës. Profesori i Historisë në Universitetin Rutgers është autor i librit (Plague and Empire in the Early Modern Mediterranean World: The Ottoman Experience, 1347-1600), i cili eksploron lidhjet historike midis rritjes së fuqisë osmane në botën mesdhetare dhe përhapjes së njëkohshme të murtajës. Duke folur ekskluzivisht për MEMO nga Shtetet e […]

todayMarch 28, 2025 2

HISTORI

Pandemia e viteve 1918-1919 që vrau 50 milionë njerëz

Pse pandemia e viteve 1918-1919 që vrau 50 milionë njerëz u njoh si 'gripi spanjoll'? Pandemia e gripit spanjoll vrau rreth 50 milionë njerëz gjatë tre valëve vrasëse që u përhapën përgjatë viteve 1918-1919 dhe infektuan një të tretën e popullsisë së botës. Por virusi vdekjeprurës nuk e ka origjinën në Spanjë, ndaj pse quhet gripi spanjoll? Plus, si duhet të flasim për virusin e ri që qarkullon globin i […]

todayMarch 28, 2025 2

HISTORI

Çfarë ishte sëmundja e djersitjes? Dhe si u ‘izolua’ Henri VIII?

"Kjo sëmundje… është më e lehta për të vdekur në botë", raportoi ambasadori francez, Kardinali du Bellay, nga Londra në qershor 1528. "Ke një dhimbje të lehtë në kokë dhe në zemër; menjëherë fillon të djersitesh. Nuk ka nevojë për një mjek... të heqin pa u lënguar". Epidemia e tmerrshme të cilës ai iu referua ishte sëmundja e djersës, e njohur gjithashtu si 'djersa angleze' sepse e kishte origjinën atje […]

todayMarch 28, 2025 2

HISTORI

Sëmundja e djersitjes: Epidemia e harruar

Gjatë mesjetës, sëmundjet ishin një kërcënim i vazhdueshëm për shëndetin e njerëzve, të shkaktuara nga mungesa e higjienës dhe kuptimi i dobët i natyrës së sëmundjes. Sëmundjet e panumërta që munduan dhe hutuan mjekët mesjetarë janë kuptuar mirë sot, por një që mbetet një mister historik dhe mjekësor është sëmundja angleze e djersitjes. Bukuroshja e Fjetur, nga John Collier Në shekujt 15 dhe 16, një epidemi misterioze përfshiu Evropën. Viktimat […]

todayMarch 28, 2025 4

HISTORI

Sëmundja e djersitjes – e njohur gjithashtu si djersitja

Sëmundja e djersitjes, e njohur gjithashtu si djersitja, sëmundja e djersitjes në anglisht, djersa angleze ose sudor anglicus në latinisht, ishte një sëmundje misterioze dhe ngjitëse që goditi Anglinë dhe më vonë Evropën kontinentale në një seri epidemish që filluan në vitin 1485. Shpërthime të tjera të mëdha të sëmundjes së djersitjes angleze ndodhën në 11515, 158, 18, 15, 200 me shpërthimin e fundit në 1551, pas së cilës sëmundja […]

todayMarch 28, 2025 3