HISTORI

238 Results / Page 25 of 27

Background

HISTORI

Rikthimi i Bogdanit, 330 vjet pa varr!

Rikthimi i Bogdanit, 330 vjet pa varr! Osmanët i shkulën eshtrat dhe ua hodhën qenve Arkivisti i njohur Mark Palnikaj, pas kthimi nga Prishtina, ku u ngrit varri simbolik i Pjetër Bogdanit, zbardh nga burimet arkivore të Vatikanit, të Loretos e Venecias të vërtetat historike, në kohën kur pushtuesit osmanë u rikthyen në zonat e veriut dhe në Kosovë, duke vrarë e djegur popullsinë shqiptare dhe duke dhunuar deri më […]

todayFebruary 12, 2025 3

HISTORI

Imzot Pjetër Bogdani, njeri i Zotit dhe Popullit (1625 – 1689)

Imzot Pjetër Bogdani lindi në “Guri ndë Hasit” në vitin 1625 dhe vdiq në Prishtinë në vitin 1689. Ishte meshtar, ipeshkëv, veprimtar i dalluar, atdhetar i kulluar, luftëtar për liri, shkrimtar i shquar, raportues i vëmendshëm dhe i saktë nga viset e ndryshme shqiptare, me një fjalë Njeri i Zotit dhe Popullit shqiptar. Vendlindja nuk dihet sot ku gjendet, në Breg të Drinit, në Gjonaj apo diku gjetiu, disa thonë […]

todayFebruary 12, 2025 13

HISTORI

Imzot Andrea Bogdani, hartuesi i gramatikës latinisht-shqip

Andra Bogdani kryeipeshkiv i Shkupit ka qenë një ndër personalitetet më të shquara të kishës dhe një intelektual shqiptar. Ai ndërroi jetë si sot 337 vite më parë më 13 dhjetor të vitit 1683. Bogdani ishte gjithashtu një personalitet i kulturës shqiptare të shekullit të XVII, i cili punoi shumë për arsimimin e popullit shqiptar. Hartoi një gramatikë të shqipes në latinisht-shqip, shkroi shumë tekste për nevojat e mësimit shqip […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

Pal Gazulli humanist dhe ambasador

“Pal Gazulli humanist dhe ambasadori mendjendriture i Gjergj Kastriot Skandërbeu ne Raguze dhe Itali” Krahas Gjon Gazullit në shekullin e XV një meritë të çmuar dhe të vyer ka dhe vëllai i tij Pali (Pavlo de Gazulis). “Ai është i njohur si “orator” (i deleguar) i Skëndërbeut dhe si “miles”, që do të thotë sekretar, ose madje dhe zëvëndës i tij. Kjo tregon njëheri dhe për aftësinë e tij të […]

todayFebruary 12, 2025 3

HISTORI

Gjon Gazulli, astronomi dhe diplomati shqiptar i shekullit XV

Nga: Anila Prifti Gjon Gàzulli ka qenë një ndër figurat më të shquara të shkencës evropiane të shekullit XV. Veprimtaria e tij shtrihet në atë hark kohor që lidh dy prej epokave më në shenja të kohës: humanizmit dhe Rilindjes Evropiane. Duke marrë parasysh shtrirjen e veprimtarisë së tij: astronomì, matematikë, fizikë, filozofi, diplomacì, arte, ai ka qenë një enciklopedi e kohës së vet. Pa dyshim, dy lëmenjtë ku ai […]

todayFebruary 12, 2025 2

HISTORI

“Hylli i Dritës”, pak dritë në errësirën e prapambetjes

Nga Andreas Dushi Ishte viti i parë i pavarsisë kur Át Gjergj Fishta bashkë me françeskanët e tjerë krijuan revistën e njohur letrare, artistike, kulturore e studimore “Hylli i Dritës”. Në gjithë ekzistencën e vet, “Hylli i Dritës” njohu peripeci të pafundme. Botimi i saj u ndalua disa herë për arsye të ndryshme, kryesisht politike, por vlerat që përçoheshin prej saj nuk u harruan. Nën zë lexoheshin poezitë e Át Vinçenc […]

todayFebruary 12, 2025 5

HISTORI

Arvanitasit as nuk flisnin greqisht

Të vërteta të guximshme që shkruan shkrimtari grek, Nikos Dimou: Historia është e patjetërsueshme, megjithatë, grekët gjithnjë kanë shtrembëruar faktet në librat shkollorë, duke u përcjellë brezave të “vërteta të rreme”. Dimou, duke theksuar “alergjinë” e kombit të tij ndaj fakteve historike, rrëfen disa të vërteta mbi revolucionin grek, të vitit 1821. “Revolucioni dështoi sepse grekët, luftonin më shumë me njëri-tjetrin se kundër Turqisë”, – tregon ai.  Po ashtu, ai […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

“Allvanosët”: Familja shqiptare në Korfuz

Fotografia e publikuar nga historiani Arben Llalla: Familje shqiptare në Korfuz”, daton në vitin 1880 dhe është poshtëshënuar në gjuhë greke. Shqiptarët e Korfuzit, janë pjesë e popullsisë shqiptare që jeton në Greqi, me mbi 600 katunde që flasin në vatër gjuhën shqipe ose arvanitika. Ruajtja e gjuhës shqipe nga shqiptarët e Greqisë, ka qenë një ndër sfidat kryesore. Bazuar në dokumente apo dëshmi të shumta, studiuesi Arben Llalla vëren: […]

todayFebruary 12, 2025

HISTORI

‘Hora degli Albanesi’, jeta e pasardhësve të Skënderbeut në Palermo

Piana degli Albanesi ose ndryshe Hora e Arbëreshëve është një bashkësi me 6,212 banorë në qytetin metropolit të Palermos, Sicili. Korniza e saj natyrore përbëhet nga një liqen, male dhe lagjet tipike rurale. Piana degli Albanesi është e rrethuar nga katër male (Pizzuta, Kumeta, Maganoce, Xeravulli), vende natyrore (Neviere, Shpella Garrone, Honi) dhe Rezerva Natyrore Serre della Pizzuta. Ka një numër aktivitetesh rekreative në dispozicion në zonë, të tilla si […]

todayFebruary 12, 2025 2