Month: March 2025

119 Results / Page 2 of 14

Background

HISTORI

Pandemia e viteve 1918-1919 që vrau 50 milionë njerëz

Pse pandemia e viteve 1918-1919 që vrau 50 milionë njerëz u njoh si 'gripi spanjoll'? Pandemia e gripit spanjoll vrau rreth 50 milionë njerëz gjatë tre valëve vrasëse që u përhapën përgjatë viteve 1918-1919 dhe infektuan një të tretën e popullsisë së botës. Por virusi vdekjeprurës nuk e ka origjinën në Spanjë, ndaj pse quhet gripi spanjoll? Plus, si duhet të flasim për virusin e ri që qarkullon globin i […]

todayMarch 28, 2025 1

HISTORI

Çfarë ishte sëmundja e djersitjes? Dhe si u ‘izolua’ Henri VIII?

"Kjo sëmundje… është më e lehta për të vdekur në botë", raportoi ambasadori francez, Kardinali du Bellay, nga Londra në qershor 1528. "Ke një dhimbje të lehtë në kokë dhe në zemër; menjëherë fillon të djersitesh. Nuk ka nevojë për një mjek... të heqin pa u lënguar". Epidemia e tmerrshme të cilës ai iu referua ishte sëmundja e djersës, e njohur gjithashtu si 'djersa angleze' sepse e kishte origjinën atje […]

todayMarch 28, 2025 1

HISTORI

Sëmundja e djersitjes: Epidemia e harruar

Gjatë mesjetës, sëmundjet ishin një kërcënim i vazhdueshëm për shëndetin e njerëzve, të shkaktuara nga mungesa e higjienës dhe kuptimi i dobët i natyrës së sëmundjes. Sëmundjet e panumërta që munduan dhe hutuan mjekët mesjetarë janë kuptuar mirë sot, por një që mbetet një mister historik dhe mjekësor është sëmundja angleze e djersitjes. Bukuroshja e Fjetur, nga John Collier Në shekujt 15 dhe 16, një epidemi misterioze përfshiu Evropën. Viktimat […]

todayMarch 28, 2025 3

HISTORI

Sëmundja e djersitjes – e njohur gjithashtu si djersitja

Sëmundja e djersitjes, e njohur gjithashtu si djersitja, sëmundja e djersitjes në anglisht, djersa angleze ose sudor anglicus në latinisht, ishte një sëmundje misterioze dhe ngjitëse që goditi Anglinë dhe më vonë Evropën kontinentale në një seri epidemish që filluan në vitin 1485. Shpërthime të tjera të mëdha të sëmundjes së djersitjes angleze ndodhën në 11515, 158, 18, 15, 200 me shpërthimin e fundit në 1551, pas së cilës sëmundja […]

todayMarch 28, 2025 2

FILOZOFI

Kalorësit Templar: Këtu filloi e tëra

Historia e Kalorësve Templarë filloi kur dy kalorës francezë në Jerusalem, Hugues de Payns dhe Geoffrey de Saint-Omer, vendosën të bënin diçka për sulmet dhe plaçkitjet e shumta që rrënuan pelegrinët e krishterë në udhëtimin e tyre për në qytetin e shenjtë. Ishte viti 1119, qyteti ishte në duart e të krishterëve dhe shumë kalorës dhe kryqtarë ishin kthyer në shtëpi në Evropë.Vetëm rreth 300 kalorës të krishterë dhe 2000 […]

todayMarch 28, 2025 3

HISTORI

Dhimitër Fari – një sundimtar ilir i Farit

Dhimitër Fari (anglisht: Demetrius of Pharos or Pharus) ishte një sundimtar i Farit i përfshirë në Luftën e parë iliro-romake pas së cilës ai sundoi një pjesë të bregdetit ilir të Adriatikut (Mbretëria e Ilirisë) në emër të romakëve, si mbret klient. [1] Dhimitri ishte një sundimtar regjent i Pinej Ardianit, i biri i Agronit, i cili ishte shumë i ri për të sunduar si mbret. Kur romakët ishin të zënë me problemet e tyre, ai ishte bërë më i fortë si aleat […]

todayMarch 26, 2025 2

HISTORI

Shqiptarët dhe emblema e Flamurit të tyre

Flamuri shqiptar me shqiponjën në mes ka historinë e tij të herëshme, që buron nga vete lashtësia e kombit. Jo rastësisht Eqrem Bej Vlora do të shkruante për atë në kujtime: “Historia e këtij flamuri tretet në mjergullën e kohës”. Simboli emblematik i shqiponjës në fushën e kuqe të flamurit fillon në kohën e vjetër Para Krishtit, vazhdon në Mesjetë edhe mbërrin në kohët e reja moderne. Imazhi i shqiponjës […]

todayMarch 25, 2025 3

HISTORI

Flamuri shqiptar dhe “origjina”

Flamuri i Shqipërisë është flamuri kombëtar shqiptar, një flamur me fushë të kuqe dhe një shqiponjë dykrenare të zezë në mes. Flamuri shqiptar e ka prejardhjen nga një vulë e heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti Skënderbeu, i cili i udhëhoqi shqiptarët në një kryengritje të përbashkët në shekullin XV kundër Perandorisë Osmane duke i sjellë trojeve shqiptare pavarësinë për një kohë të shkurtër (1443-1478). Shqiponja ishte pjesë e emblemës së […]

todayMarch 25, 2025 1

HISTORI

Domethënia e shqiponjës dykrenore në flamurin shqiptar

Flamuri i Shqipërisë përveç që është shumë i vjetër vlerësohet si njëri ndër më të bukurit në mbarë botën. Por, cila është domethënia e këtij flamuri, e ngjyrave kuqezi, e shqiponjës dykrenore? Përgjigje në këto pyetje jep historiani Muhamet Mala, i cili thotë se përdorimi i shqiponjës si simbol në jetën politike por edhe atë fetare, i ka fillet qysh herët në histori. Sipas tij, shqiponja në vete ngërthen shumë elemente […]

todayMarch 25, 2025 1