OPINIONE

Shpërnguljet e mëdha të shqiptarëve jashtë trojeve etnike të tyre filluan me të ashtuquajturën “Krizë Lindore” në vitet 1877-1878 , gjegjësisht kur filloi lufta ruso-turke. Në të vërtetë, kjo ishte edhe faza më e rrezikshme që e përjetoi Perandoria Osmane, sepse fuqitë e mëdha evropiane bënin orvatje perfide diplomatike me të vetmin qëllim që “të sëmurin e Bosforit” ta eliminojnë nga skena. Me këtë mund të thuhet se shpërnguljet e […]

Dëbimi i dhunshëm i mbi 350.000 shqiptarëve! Shpërngulja për në Turqi 1912-1939 dhe reagimi i shtetit shqiptar. Për realizimin e këtyre planeve antishqiptare, qeveria jugosllave parashikonte themelimin e Inspektoratit Suprem, me qendër në Shkup dhe me dy qendra rajonale: në Prishtinë e Pejë. Themelimi i këtij inspektorati u iniciua nga Ministria e Punëve të Brendshme, e cila në elaboratin me titull “Problemet dhe metodat e shpërnguljes së shqiptarëve dhe turqve […]

Për ngjarjet e zymta dhe si shumë tragjike të asaj kohe, mbi dyndjen e shqiptarëve nga trojet e tyre etnike të Shqipërisë së Vjetër Verilindore, do të përpiqemi të japim dëshmi dhe fakte historike nga librat dhe materialet tjera arkivale të Serbisë. Sepse edhe vetë autorët serbë atëbotë kishin shkruar dhe dëshmuar për tmerret lemeritëse të forcave ushtarake, piromano-sodomiste të M. Obrenoviqit, dhe të vet serbëve lokal që deri atëherë […]

Qeveria Jugosllave hartoi plane të veçanta për shpërnguljen e shqiptareve nga shtëpitë e tyre. Në marrëveshjen TITO – KYPERLI, të vitit 1953 e cila është realizuar në SPLIT, ku thuhej se shqiptarët mysliman nga Kosova dhe Maqedonia të marrin vizat lirshëm që të shpërngulen për në Turqi. Fatkeqësisht, duke i marr parasysh edhe kushtet tejet të rënda atëkohë, në këtë marrëveshje shumë familje shqiptare u lëshuan vatrat e tyre, u […]

Rreth 150 mijë shqiptarë nga disa treva të Maqedonisë dhe Kosovës u shpërngulën në Turqi nga viti 1953 deri në vitin 1959, ndërsa qendra tranzitore ishte Shkupi. Plani për depërtimin e tyre u hartua në Beograd nga pushteti i atëhershëm komunist. Këto të dhëna i ka shpalosur nëndrejtori i Arkivit të Maqedonisë, Qerim Lita, i cili bashkë me historianin Skënder Hasani të premten promovuan librin me titull “50 Vjet nga […]

Sipas dokumenteve që gjenden në Arkivin e Sekretariatit Federativ të Punëve të Jashtme në Beograd, në Fondin PO (Politçko Odelenje) nga Konsulati gjeneral jepen këto të dhëna për shpërnguljen e shqiptarëve nëpër Selanik në Turqi. Sipas dokumentit numër 1246 të përpiluar më 12 prill 1914 jepen këto shifra:Nëntor 1912 në Turqi shpërngulen 8866 shqiptarë,Dhjetor 1912 në Turqi shpërngulen 11493 shqiptarë,Gjatë Janarit 1913 shpërngulen 12087 shqiptarë,Gjatë Shkurtit shpërngulen 1288 shqiptarë,Gjatë Marsit […]

Marrëveshja turko-greke, 97 vjet më parë në Lozanë të Zvicrës, firmosi shkëmbimin e popullatës. Më 30 janar të vitit 1923, u nënshkrua në Lozanë, marrëveshja e veçantë turko-greke, mbi shkëmbimin e grekëve të Anadollit, me “turqit” (këtu u përfshinë shqiptarët e besimit mysliman, nga Çamëria) e Greqisë. Me një dekret, Greqia përvetësoi pronat e shqiptarëve myslimanë dhe jo zyrtarisht i trajtoi si popullsi shkëmbyese, ashtu siç e parashihte Marrëveshja e […]

Udhëheqja politike shtetërore e Tiranës, pas prishjes së marrëdhënieve diplomatike me Jugosllavinë më 1948, krahas çështjeve tjera që merrej me Kosovën, një problem me vete paraqiste me çdo kusht mbrojtja e popullsisë shqiptare të Kosovës nga asimilimi dhe dëbimi me dhunë nga territoret e tyre etnike. Nga burimet dhe dokumentacioni i kohës, vihet re se me gjithë seriozitetin e ndjeshmërinë e madhe që tregohej në këtë drejtim, shteti shqiptar vazhdimisht […]

Perandorisë Otomane i lejohej tregtia me skllevër dhe atë me skllevër të bardhë, nga vendet e ndryshme. Që nga koha kur shkelën në tokat tona, pra qe 622 vjet, e filluan bartjen e shqiptarëve nëpër vendet e ndryshme të Perandorisë Anadollake, në Azi. Shënimet e sakta për fatkeqësitë e shpërnguljeve, bartjen dhe shpopullimin e tokave tona janë pas Konferencës së Berlinit, kur i humbëm edhe 2/3 e tokave tona. Vitet […]