HISTORI

144 Results / Page 15 of 16

Background

HISTORI

Gjon Gazulli, astronomi dhe diplomati shqiptar i shekullit XV

Nga: Anila Prifti Gjon Gàzulli ka qenë një ndër figurat më të shquara të shkencës evropiane të shekullit XV. Veprimtaria e tij shtrihet në atë hark kohor që lidh dy prej epokave më në shenja të kohës: humanizmit dhe Rilindjes Evropiane. Duke marrë parasysh shtrirjen e veprimtarisë së tij: astronomì, matematikë, fizikë, filozofi, diplomacì, arte, ai ka qenë një enciklopedi e kohës së vet. Pa dyshim, dy lëmenjtë ku ai […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

“Hylli i Dritës”, pak dritë në errësirën e prapambetjes

Nga Andreas Dushi Ishte viti i parë i pavarsisë kur Át Gjergj Fishta bashkë me françeskanët e tjerë krijuan revistën e njohur letrare, artistike, kulturore e studimore “Hylli i Dritës”. Në gjithë ekzistencën e vet, “Hylli i Dritës” njohu peripeci të pafundme. Botimi i saj u ndalua disa herë për arsye të ndryshme, kryesisht politike, por vlerat që përçoheshin prej saj nuk u harruan. Nën zë lexoheshin poezitë e Át Vinçenc […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

Arvanitasit as nuk flisnin greqisht

Të vërteta të guximshme që shkruan shkrimtari grek, Nikos Dimou: Historia është e patjetërsueshme, megjithatë, grekët gjithnjë kanë shtrembëruar faktet në librat shkollorë, duke u përcjellë brezave të “vërteta të rreme”. Dimou, duke theksuar “alergjinë” e kombit të tij ndaj fakteve historike, rrëfen disa të vërteta mbi revolucionin grek, të vitit 1821. “Revolucioni dështoi sepse grekët, luftonin më shumë me njëri-tjetrin se kundër Turqisë”, – tregon ai.  Po ashtu, ai […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

“Allvanosët”: Familja shqiptare në Korfuz

Fotografia e publikuar nga historiani Arben Llalla: Familje shqiptare në Korfuz”, daton në vitin 1880 dhe është poshtëshënuar në gjuhë greke. Shqiptarët e Korfuzit, janë pjesë e popullsisë shqiptare që jeton në Greqi, me mbi 600 katunde që flasin në vatër gjuhën shqipe ose arvanitika. Ruajtja e gjuhës shqipe nga shqiptarët e Greqisë, ka qenë një ndër sfidat kryesore. Bazuar në dokumente apo dëshmi të shumta, studiuesi Arben Llalla vëren: […]

todayFebruary 12, 2025

HISTORI

‘Hora degli Albanesi’, jeta e pasardhësve të Skënderbeut në Palermo

Piana degli Albanesi ose ndryshe Hora e Arbëreshëve është një bashkësi me 6,212 banorë në qytetin metropolit të Palermos, Sicili. Korniza e saj natyrore përbëhet nga një liqen, male dhe lagjet tipike rurale. Piana degli Albanesi është e rrethuar nga katër male (Pizzuta, Kumeta, Maganoce, Xeravulli), vende natyrore (Neviere, Shpella Garrone, Honi) dhe Rezerva Natyrore Serre della Pizzuta. Ka një numër aktivitetesh rekreative në dispozicion në zonë, të tilla si […]

todayFebruary 12, 2025

HISTORI

Shqiptarët e Bullgarisë

Diaspora shqiptare në Bullgari, kanë pasur kontribut të çmuar për Rilindjen shqiptare, për zhvillimin e kulturës dhe të edukimit shqiptar. Nëpër arkivat bullgare ka mjaft informacione për praninë e shqiptarëve atje, që datojnë prej mesjetës. Në këtë material përshkruhen shkurtimisht ngjarjet dhe personalitet kryesore të diasporës shqiptare në Bullgari mbi bazën e burimeve bullgare dhe osmane. Vëmendja është përqendruar mbi vendbanimet shqiptare, mbi koloninë shqiptare në Sofje, mbi fshatin shqiptare […]

todayFebruary 12, 2025 7

HISTORI

Shqiptarët e Bullgarisë dhe fshati shqiptar Mandrica

Në fshatin shqiptar Mandrica të Bullgarisë është krijuar shoqata “Bashkimi për rilindjen e fshatit të Mandricës” (www.mandritsa.com dhe http://www.bukorshtepi.com) kryetar i së cilës është Ivalljo Petrov. Qëllimi i shoqatës është të mbledhë të rinjtë me origjinë nga fshati që të ruajnë gjuhën shqipe dhe traditat e lashta shqiptare. Shoqata ka botuar një doracak bullgarisht-shqip në formën që flitet në Mandricë, si dhe në të ardhmen planifikon të botojë një libër […]

todayFebruary 12, 2025

HISTORI

Kurbini (Curbino) në dokumentacionin historik

Kurbini ka një sipërfaqe prej 269.03 kilometrash katrorë dhe popullsi rreth 74 000 banorë. Emrin Kurbin (Curbino) në dokumentacionin historik na del në vitin 1457. Në këtë krahinë ka banuar bashkësia ilire e fisit të parthinëve, emër që disa studiues e barazojnë me fjalën shqipe bardhej dhe e marrin si sinonim të albanëve. Dëshmitë e shumta se kjo krahinë ka qenë e banuar nga ilirët, të paktën që nga mijëvjeçari […]

todayFebruary 10, 2025 1

HISTORI

Komitetit për Lirinë e Shqipërisë

Gjatë qëndrimit të Bajos në Manastir solli ngritjen e Komitetit për Lirinë e Shqipërisë (1905), ku mblodhi rreth vetes “patriotë” shqiptarë. Në nyjën (nenin) e parë të Kanonizmës së komitetit thuhej se “qëllimi i këtij komiteti është të ngjallurit e Shqipërisë, duke mbjellë vëllazërimin, dashurinë, bashkimin, duke përhapur udhën e qytetërimit me anën e librave që do të shtypen, duke dërguar njerëz në të gjithë anët e Shqipërisë të mbjellin këto mendime… për mbrothësinëkombit dhe të […]

todayFebruary 10, 2025 1