Blog masonry

Background

HISTORI

Agroni (Mbret)

Agroni (greqishtja e lashtë: Ἄγρων - Ágron) ishte një mbret i Mbretërisë Ilire (Mbretërisë Ardiane) në shekullin III para Krishtit rreth 250-231 para Krishtit. [1] Djali i Pleuratit II, Agroni arriti të shtrinte sundimin ilir mbi shumë fise, popuj dhe qytete në rajonin e Adriatikut. Ai është mbase më i njohur për fitoren e tij vendimtare ndaj Lidhjes Aetoliane, një shtet në Greqinë perëndimore. Rreth vitit 231 para Krishtit, Agroni vdiq papritmas pas triumfit të tij mbi Aetolianët. Pineji, djali i tij me gruan e tij të parë Triteuta, pasoi zyrtarisht babanë […]

todayMarch 21, 2025 1

HISTORI

Iliriku (Illyricum)

Iliriku [1] [2] (latinisht: Illyricum, shqiptimi Ilirikum) ka qenë provincë romake e periudhës kur mbretëroi Vespasiani. U krijua si provincë në fund të shek. I p.e.s. nga shteti romak për të shtypur e shfrytëzuar popullsinë e krahinave ilire të pushtuara. Shtrihej nga Danubi në veri deri te lumi Mat në jug, nga Adriatiku në perëndim deri në brigjet e Moravës në lindje, duke përfshirë pjesë të Shqipërisë, Malin e Zi, Dalmacinë, pjesën lindore të Istrias, një pjesë të madhe të Bosnjës e Kroacisë dhe Serbinë perëndimore. Në […]

todayMarch 21, 2025 4

HISTORI

Prefektura e Ilirikut

Prefektura Pretoriane e Ilirikut (latinisht: Praefectura praetorio per Illyricum) ishte një nga katër prefekturat pretoriane në të cilat u nda Perandoria Romake në Antikitetin e Vonë. Qendra administrative e prefekturës ishte Sirmiumi (375-379), ndërsa pas vitit 379, Selaniku. [1] [2] Emrin e mori nga provinca e vjetër e Ilirikut e cila ishte emërtuar sipas Ilirisë antike, dhe në shtrirjen e saj më të madhe përfshinte Panoninë, Norikumin, Greqinë dhe pjesën më të madhe të Gadishullit Ballkanik përveç Thrakisë. Tre prefekturat e tjera ishin ajo e Italisë, Orientit (Lindjes) dhe Afrikës. Themelimi Në vitin 293 pas Krishtit perandori Diokleciani reformoi rrënjësisht strukturën administrative të […]

todayMarch 21, 2025 3

HISTORI

Lufta e tretë iliro-romake

Lufta e tretë iliro-romake ishte një konflikt i armatosur midis republikës romake dhe mbretërisë së Ilirisë në vitin 168 p.e.s. Romakët, të cilët po luftonin me Perseun e Maqedonisë në Luftën e Tretë Maqedonase, fushuan në lumin Genesus në vitin 168 p.e.s. dhe iu bashkuan kontingjentet balliniane, apoloniane dhe dyrrsake, dhe pasi mësuan për një aleancë të mundshme midis Perseut të Maqedonisë dhe Gentit të Mbretërisë së Ilirisë vendosi të nisë armiqësi. Genti mblodhi ushtrinë e tij prej rreth 15.000 burrash në lumin Lissus dhe dërgoi Caravantin, me 1.000 këmbësorë dhe 500 kalorës, kundër Caviit, një popull ilir i favorshëm […]

todayMarch 20, 2025

HISTORI

Lufta e dytë iliro-romake

Lufta e dytë iliro-romake ishte një konflikt i armatosur i zhvilluar midis viteve 220 dhe 219 p.e.s. midis forcave të Republikës Romake dhe forcave ushtarake të Mbretërisë Ilire. Ishte e dyta e Luftërave iliro-romake, një grup konfliktesh që do të arrinin kulmin me aneksimin e Ilirisë në Republikën Romake . Në vitet menjëherë para konfliktit, romakët ishin të shqetësuar me frenimin e përparimeve të fiseve galike në Etruria (Beteja e Telamanit, 224 p.e.s.) dhe, menjëherë pas kësaj, në pushtimin e Italisë veriore, rajonin e njohur si Gaul Cisalpine. Tensionet me Kartagjenën po rriteshin, […]

todayMarch 20, 2025

HISTORI

Lufta e Parë Iliro-Romake

Lufta e parë iliro-romake ishte një konflikt i armatosur i zhvilluar midis viteve 230 dhe 229 p.e.s. midis forcave të Republikës Romake dhe forcave ushtrake të Mbretërisë Ilire Konsiderohet lufta e parë në serinë e Luftërave Iliro-romake, një grup luftërash që do të arrinin kulmin me aneksimin e Ilirisë në Republikën Romake. As fitorja në Luftën e Parë Punike (241 p.e.s.) dhe pushtimi i Sardenjës dhe Korsikës (238–237 p.e.s.). nuk ishin të mjaftueshme për të qetësuar kufijtë romakë. Piratët me bazë në brigjet ilire ende vepronin të pandëshkueshëm në Adriatik dhe romakët u bindën për […]

todayMarch 20, 2025 1

HISTORI

Perandoria Bizantine  ose Perandoria Romake e Lindjes

Perandoria bizantine, Perandoria Romake Lindore ose Perandoria romake e Lindjes ishte gjysma lindore e Perandorisë romake, që mbijetoi për një mijë vjet pas copëtimit të gjysmës perëndimore në mbretëri feudale të ndryshme dhe që ra përfundimisht pas sulmeve të vazhdueshme të turqve osmanë në 1453. Vetë emri Bizantin shfaq keqkuptimet me të cilat është rënduar historia e perandorisë, duke ditur që banorët e saj nuk do ta konsideronin aspak të përshtatshëm. Sipas tyre, ata nuk i përkisnin askujt tjetër përveç Perandorisë romake, të themeluar pak përpara fillimit të […]

todayMarch 20, 2025 6

ARKEOLOGJI

Zbuluesi i zotit dardan në Kaçanik dhe kisha e rrallë

Sir Arthur Evans, pionieri i arkeologjisë dhe hulumtimeve të para të civilizimit të Egjeut të periudhës së bronzit, i njohur me zbulimin e tij të pallatit të famshëm të Knossosit në Kretë dhe kulturës minoike, që bëri dallimin mes shkrimeve lineare A dhe B, nga të parat në truallin evropian, është marrë edhe me gjurmët ilire në Kaçanik. Ai, në veprën e tij të njohur e shumëpërfshirëse, “Antiquarian Researches in Illyricum” (London, 1883-1885), ndër të tjera, sjell një zbulim për […]

todayMarch 20, 2025 21

FILOZOFI

Si duhet t’i kuptojmë gjenealogjitë e kohërave parahistorike?

Njëmbëdhjetë kapitujt e parë të Biblës në përgjithësi quhen Zanafilla. Është historia nga krijimi te Abrahami. Në këta kapituj ka katër gjenealogji. Si duhen lexuar dhe kuptuar këto? Në këtë artikull, unë përpiqem t'u përgjigjem dy pyetjeve: A mund të pritet që këto lista të përfaqësojnë figura historike dhe a mund të përdoren indikacionet e moshës së dhënë për datën e krijimit të Adamit dhe Përmbytjes? Informacione të përgjithshme rreth gjenealogjive Në fillim të shekullit të 20-të, shumë studiues i […]

todayMarch 20, 2025 3