Fjalorthi i Arnold Ritter von Harffit

Fjalorthi i Arnold Ritter von Harffit është njëri ndër dokumentet e para të gjuhës shqipe krahas me Dorëshkrimin e Theodor Shkodranit dhe Formulën e pagëzimit. Fjalorthi ishte shkruar nga Arnold Ritter von Harffi, një kalorës udhëtar gjermanë, i cili në vitin 1496 qëndroi në portin e Durrësit si dhe në disa vende tjera shqiptare me ç`rast transkriptoi disa fjalë të gjuhës shqipe të dëgjuara nga vendasit, duke shkruar përbri tyre, përkthimin në gjuhën gjermane. Dokumenti përfshin 26 fjalë shqipe, 8 shprehje dhe numrat nga 1 deri në 10, dhe gjithashtu 100 dhe 1000.^[1]

Udhëtari, përveç listës së fjalëve, shprehjeve e numëroreve, ka lënë edhe disa shënime në ato vende të bregdetit shqiptar ku kaloi. Ndër të tjera ai shkruan se “Ulqini është një qytet shqiptar i bukur e i vogël”. Për Shkodrën megjithëse kaloi nëpër të, ngaqë udhëtimi Ulqin-Durrës, e bëri me det, thotë “se është një qytet i madh i sapo pushtuar nga osmanët”. Ishullin e Sazanit e përshkruan “si një liman të mirë deti, ku ka shume anije, në krahun e majtë të të cilit ndodhet një fshat i madh me 2000 vatra, i quajtur Vlorë” etj.