RELIGJION

51 Results / Page 5 of 6

Background

FILOZOFI

Besëtytnia

Një bestytni[1] është çdo besim ose praktikë që konsiderohet nga jo-praktikuesit si irracionale ose e mbinatyrshme, që i atribuohet fatit ose magjisë, ndikimit të perceptuar të mbinatyrshëm ose frikës nga ajo që është e panjohur. Zakonisht zbatohet për besimet dhe praktikat që rrethojnë fatin, amuletat, astrologjinë, tregimin e fatit, shpirtrat dhe disa entitete paranormale, veçanërisht besimin se ngjarjet e ardhshme mund të parashikohen nga ngjarje të mëparshme specifike (me sa duket) të palidhura.[2][3] Gjithashtu, fjala bestytni shpesh përdoret për t'iu referuar një feje që nuk praktikohet nga shumica […]

todayMay 22, 2025 1

HISTORI

E mbinatyrshmja ose supernatyralizmi

E mbinatyrshmja ose supernatyralizmi është koncepti i një mbretërie ose domeni që tejkalon, ose shtrihet përtej, ose është disi "sipër" universit natyror hapësinor. Koncepti ndonjëherë zbatohet për subjektet ose ngjarjet që janë jashtë sferës së të kuptuarit shkencor të ligjeve të natyrës, por megjithatë diskutohen nga besimtarët që ekzistojnë. [1] Shembuj përfshijnë engjëjt, perënditë dhe hyjnitë, shpirtrat, si dhe aftësitë njerëzore si magjia, telekinezia, paracaktimi dhe perceptimi ekstensensiv . Historikisht, fuqitë supernatyrale ose të mbinatyrshme janë thirrur për të shpjeguar fenomenet aq […]

todayMay 22, 2025

FILOZOFI

Natyralizmi metafizik

Natyralizmi metafizik (i quajtur edhe natyralizëm ontologjik, natyralizëm filozofik dhe antisupernatyralizëm) është një botëkuptim filozofik i cili pohon se nuk ka asgjë tjetër përveç elementeve natyrore, parimeve dhe marrëdhënieve të llojit të studiuar nga shkencat natyrore. Natyralizmi metodologjik është një bazë filozofike për shkencën, për të cilën natyralizmi metafizik siguron vetëm një themel të mundshëm ontologjik. Në përgjithësi, këndvështrimi teologjik përkatës është natyralizmi fetar ose natyralizmi shpirtëror. Më konkretisht, natyralizmi metafizik hedh poshtë konceptet dhe shpjegimet e mbinatyrshme që janë […]

todayMay 22, 2025

FILOZOFI

Natyralizmi liberal

Natyralizmi liberal është një formë heterodokse e natyralizmit metafizik që qëndron në hapësirën konceptuale midis natyralizmit shkencor (ose reduktues) të natyralizmit dhe supernatyralizmit (mbinaturalizmit). Kjo lejon që njeriu të respektojë shpjegimet dhe rezultatet e shkencave të suksesshme pa supozuar se shkencat janë burimi ynë i vetëm për të kuptuar njerëzimin dhe marrëdhëniet tona me botën dhe njëri-tjetrin. Termi në fjaë për herë të parë u prezantua në vitin 2004 nga Mario De Caro & David Macarthur [1] dhe, në mënyrë […]

todayMay 22, 2025 1

FILOZOFI

Natyralizmi fetar

Natyralizmi fetar ndërthur një botëkuptim natyralist me idealet, perceptimet, traditat dhe vlerat që janë shoqëruar tradicionalisht në shumë fe ose institucione fetare. "Natyralizmi fetar është një perspektivë që gjen kuptimin fetar në botën natyrore dhe hedh poshtë nocionin e një mbretërie të mbinatyrshme". [1] Termi "fetar" në këtë kontekst interpretohet në terma të përgjithshëm, i ndarë nga traditat, zakonet ose besimet e ndonjë prej feve të caktuuara. [2] Fushat e shqyrtimit përfshijnë përpjekjet për të kuptuar […]

todayMay 22, 2025

FILOZOFI

Animizmi

Animizmi (nga latinisht: anima, "frymë, shpirt, jetë") [1] [2] është besimi që objektet, vendet dhe të gjitha krijesat posedojnë një thelb të veçantë shpirtëror. [3] [4] [5] [6] Potencialisht, animizmi i percepton të gjitha gjërat - kafshët, bimët, shkëmbinjtë, lumenjtë, sistemet e motit, punimet njerëzore dhe ndoshta edhe fjalët - si të animuara dhe të gjalla. Animizmi përdoret në antropologjinë e fesë si një term për sistemin e besimit të shumë popujve indigjenë, [7] veçanërisht në kontrast me zhvillimet më të fundit të feve të […]

todayMay 22, 2025

FILOZOFI

Natyra

Natyra paraqet tërësinë e karakteristikave më kryesore që përcaktojnë thelbin e diçkaje e që në kuptimin më të gjerë ajo përfshin jo vetëm mjedisin ku jetojnë njerëzit, kafshët dhe bimët, por edhe gjithë botën organike dhe joorganike, fizike ose botën materiale apo gjithësinë. [1] "Natyra" është një term që mund të përfshijë si dukuritë e botës fizike ashtu edhe jetën në përgjithësi. Studimi i totalitetit të natyrës është një pjesë e madhe e shkencës. Edhe pse njerëzit janë pjesë e natyrës, aktiviteti njerëzor shpesh […]

todayMay 22, 2025

FILOZOFI

Totemi

Totemi (Ojibwe doodem) është një qenie shpirtërore, objekt i shenjtë ose simbol që shërben si emblemë e një grupi njerëzish, siç është një familje, klan, prejardhje ose fis. Ndërsa termi totem rrjedh nga gjuha Ojibwe e Amerikës së Veriut, besimi në shpirtrat dhe hyjnitë mësimore nuk është i kufizuar në popujt autoktonë të Amerikës, por ai është i zakonshëm edhe për një numër të kulturave në të gjithë botën. Sidoqoftë, njerëzit tradicionalë të atyre kulturave, për shpirtrat e […]

todayMay 22, 2025 1

FILOZOFI

Paganizmi

Paganizmi (nga latinishtja klasike pāgānus "rural", "fshatar", më vonë "civil") është një term i përdorur për herë të parë në shekullin e katërt nga të krishterët e hershëm për njerëzit në Perandorinë Romake që praktikonin politeizmin, [1] ose fetë etnike të tjera përveç judaizmit . . Në kohën e Perandorisë Romake, individët binin në klasën pagane ose sepse ishin gjithnjë e më shumë fshatarë dhe provincialë në krahasim me popullsinë e krishterë, ose sepse nuk ishin milites Christi (ushtarë të Krishtit). [2] Termat alternative të përdorura […]

todayMay 22, 2025 3