HISTORI

238 Results / Page 3 of 27

Background

HISTORI

Pandemitë në historinë osmane: murtaja, kolera dhe gripi

Për më shumë se 600 vjet, Perandoria Osmane qëndroi si një nga perandoritë më elastike në historinë botërore. Jetëgjatësia e saj ishte kryesisht një funksion i qasjes së saj pragmatike ndaj qeverisjes, veçanërisht në kohë krize. Perandoria Osmane në shtrirjen e saj më të madhe në Evropë, nën Sulltan Mehmetin IV, 1683. Ndër krizat më të mëdha me të cilat u përballën osmanët në përpjekjet e tyre për të sunduar […]

todayMarch 28, 2025 1

HISTORI

Perandoria Osmane në përballimin e murtajës

Akademiku Nukhet Varlık ka shkruar një libër në kohën e duhur mbi përvojën e Perandorisë Osmane në përballimin e murtajës. Profesori i Historisë në Universitetin Rutgers është autor i librit (Plague and Empire in the Early Modern Mediterranean World: The Ottoman Experience, 1347-1600), i cili eksploron lidhjet historike midis rritjes së fuqisë osmane në botën mesdhetare dhe përhapjes së njëkohshme të murtajës. Duke folur ekskluzivisht për MEMO nga Shtetet e […]

todayMarch 28, 2025 2

HISTORI

Pandemia e viteve 1918-1919 që vrau 50 milionë njerëz

Pse pandemia e viteve 1918-1919 që vrau 50 milionë njerëz u njoh si 'gripi spanjoll'? Pandemia e gripit spanjoll vrau rreth 50 milionë njerëz gjatë tre valëve vrasëse që u përhapën përgjatë viteve 1918-1919 dhe infektuan një të tretën e popullsisë së botës. Por virusi vdekjeprurës nuk e ka origjinën në Spanjë, ndaj pse quhet gripi spanjoll? Plus, si duhet të flasim për virusin e ri që qarkullon globin i […]

todayMarch 28, 2025 1

HISTORI

Çfarë ishte sëmundja e djersitjes? Dhe si u ‘izolua’ Henri VIII?

"Kjo sëmundje… është më e lehta për të vdekur në botë", raportoi ambasadori francez, Kardinali du Bellay, nga Londra në qershor 1528. "Ke një dhimbje të lehtë në kokë dhe në zemër; menjëherë fillon të djersitesh. Nuk ka nevojë për një mjek... të heqin pa u lënguar". Epidemia e tmerrshme të cilës ai iu referua ishte sëmundja e djersës, e njohur gjithashtu si 'djersa angleze' sepse e kishte origjinën atje […]

todayMarch 28, 2025 1

HISTORI

Sëmundja e djersitjes: Epidemia e harruar

Gjatë mesjetës, sëmundjet ishin një kërcënim i vazhdueshëm për shëndetin e njerëzve, të shkaktuara nga mungesa e higjienës dhe kuptimi i dobët i natyrës së sëmundjes. Sëmundjet e panumërta që munduan dhe hutuan mjekët mesjetarë janë kuptuar mirë sot, por një që mbetet një mister historik dhe mjekësor është sëmundja angleze e djersitjes. Bukuroshja e Fjetur, nga John Collier Në shekujt 15 dhe 16, një epidemi misterioze përfshiu Evropën. Viktimat […]

todayMarch 28, 2025 3

HISTORI

Sëmundja e djersitjes – e njohur gjithashtu si djersitja

Sëmundja e djersitjes, e njohur gjithashtu si djersitja, sëmundja e djersitjes në anglisht, djersa angleze ose sudor anglicus në latinisht, ishte një sëmundje misterioze dhe ngjitëse që goditi Anglinë dhe më vonë Evropën kontinentale në një seri epidemish që filluan në vitin 1485. Shpërthime të tjera të mëdha të sëmundjes së djersitjes angleze ndodhën në 11515, 158, 18, 15, 200 me shpërthimin e fundit në 1551, pas së cilës sëmundja […]

todayMarch 28, 2025 2

FILOZOFI

Kalorësit Templar: Këtu filloi e tëra

Historia e Kalorësve Templarë filloi kur dy kalorës francezë në Jerusalem, Hugues de Payns dhe Geoffrey de Saint-Omer, vendosën të bënin diçka për sulmet dhe plaçkitjet e shumta që rrënuan pelegrinët e krishterë në udhëtimin e tyre për në qytetin e shenjtë. Ishte viti 1119, qyteti ishte në duart e të krishterëve dhe shumë kalorës dhe kryqtarë ishin kthyer në shtëpi në Evropë.Vetëm rreth 300 kalorës të krishterë dhe 2000 […]

todayMarch 28, 2025 3

HISTORI

Dhimitër Fari – një sundimtar ilir i Farit

Dhimitër Fari (anglisht: Demetrius of Pharos or Pharus) ishte një sundimtar i Farit i përfshirë në Luftën e parë iliro-romake pas së cilës ai sundoi një pjesë të bregdetit ilir të Adriatikut (Mbretëria e Ilirisë) në emër të romakëve, si mbret klient. [1] Dhimitri ishte një sundimtar regjent i Pinej Ardianit, i biri i Agronit, i cili ishte shumë i ri për të sunduar si mbret. Kur romakët ishin të zënë me problemet e tyre, ai ishte bërë më i fortë si aleat […]

todayMarch 26, 2025 2

HISTORI

Shqiptarët dhe emblema e Flamurit të tyre

Flamuri shqiptar me shqiponjën në mes ka historinë e tij të herëshme, që buron nga vete lashtësia e kombit. Jo rastësisht Eqrem Bej Vlora do të shkruante për atë në kujtime: “Historia e këtij flamuri tretet në mjergullën e kohës”. Simboli emblematik i shqiponjës në fushën e kuqe të flamurit fillon në kohën e vjetër Para Krishtit, vazhdon në Mesjetë edhe mbërrin në kohët e reja moderne. Imazhi i shqiponjës […]

todayMarch 25, 2025 3