HISTORI

Shteti i Arianitëve me zotërimet e tyre shtrihej përgjatë luginës së Shkumbinit dhe Rrugës Mbretërore (Via Egnatia) dhe në lindje arrinte së paku deri në afërsi të Manastirit dhe Follorinës. Duke qenë se arianitët ishin një familje e vjetër fisnike, nën zotërimin e tyre, për një kohë mund të kenë qenë edhe qytetet e Manastirit e të Follorinës, para se të binin nën pushtimin osman. Në këtë rajon Arianitët kanë zotëruar kështjellën e Sopotnicës (Sfetigradi), […]

Konstandin Komneni Arianiti ose Arianites (italisht: Constantino Cominato Arianiti;[1][2] 1456/1457 – 8 maj 1530)[3] ka qenë një fisnik, udhëheqës ushtarak, diplomat arbëror i shekujve 15-16 dhe pretendent që jetoi pjesën më të madhe të jetës në mërgim në Itali për shkak të pushtimit të atdheut të tij nga Perandoria Osmane.[4] Kostandini u përpoq të vendosej si një udhëheqës midis refugjatëve të krishterë të Ballkanit në Itali dhe pretendoi zotërim mbi toka të ndryshme ish-kristiane në Greqi, duke përdorur […]

David Areianites ose Arianites ishte një komandant i rangut të lartë bizantin i fillimshekullit XI.[1] Origjina e mbiemrit është e paqartë dhe për sqarimin e tij janë propozuar teori të ndryshme duke filluar nga derivimet e ndryshme antroponomastike dhe toponimike të fjalës indo-evropiane arya deri te emri i një fisi të vogël ilir, Armistët (Armistae).[2] Emri "Ar[i]anit" konsiderohet se ka qenë me origjinë shqiptare[3] ose iraniane.[4] Davidi konsiderohet ndonjëherë si anëtari i parë i fisit Arianiti, i cili ishte aktiv në Arbërinë e mesjetës së vonë, por […]

Aranitët ose Arianitët kanë qenë një familje fisnike arbërore që zotëronte vise të shtrira në Arbëri dhe vendet përreth nga shek. XI deri në XVI. Zotërimet e tyre shtriheshin përgjatë luginës së Shkumbinit dhe Via Egnatia e deri në qytetin e sotëm të Manastirit. Stema e familjes Arianiti Origjina e mbiemrit Arianiti është e paqartë dhe për sqarimin e tij janë propozuar teori të ndryshme duke filluar nga derivimet e ndryshme antroponomastike dhe toponimike të fjalës indo-evropiane arya deri te emri […]

Gjergj Arianiti (1383 - Durrës ose Shkodër, 1461[1]-63[2]) ka qenë një fisnik arbër që drejtoi beteja të shumta kundër Perandorisë Osmane. Ishte i ati i Donikës, aleat[3] dhe rival[4] i Skënderbeut si dhe xhaxhai nga i Moisi Golemit. Ishte ndër fisnikët e Besëlidhjes së Lezhës, por e la aleancën pas humbjes në Berat.[3] Sipas Nolit, Arianiti gëzonte famë ndërkombëtare si mbrojtës i Krishtërimit, edhe pse nuk u konvertua nga ortodoks në katolik.[5] Emri i tij është më shumë i njohur përmes formës shqiptare Gjergj Arianiti, dhe Aryaniti në anglisht,[6][7] por Pipa i referohet edhe Arianit […]

Moisi Komnen Arianiti, i njohur ndryshe si Moisi Golemi dhe Moisi i Dibrës (shqip: Moisiu i Dibrës), ishte një fisnik shqiptar dhe komandant i Lidhjes së Lezhës. Moisi Golem Araniti, njërit prej pinjollëve më të shquar të familjes Araniti të shekullit të 15-të, si dhe mërisë së madhe të tij, e cila shkaktoi një tronditje dhe brengosje të madhe te bashkëluftëtarët e tij? Por cili ishte shkaku i mërisë së […]

Një adhurim dhe katastrofë mahnitëse e mbikëqyrësit kishtar Princ Tanush Topia me princeshën franceze Helena Anzhu. Feja e Karlit të Madh, Karlit të Madh, Francës në Arbëri dhe mburrja e disa sundimtarëve arbërorë që ishin me gjak francez. Mesjeta shqiptare është cilësuar nga Shuflaj si një mesjetë fenomenale me një status të ndershëm deri në evropian. Kjo epokë mesjetare ka shumë emra të pazakontë heronjsh të kronikuar. Jam i trishtuar […]

Komnen Arianiti ose Komin Shpata (përmendet në vitet 1392-1407) ishte një fisnik arbër i familjes Arianiti, zotërimet e të cilit shtriheshin në Shqipërinë e sotme Qendrore rreth e rrotull Durrësit. Biri i tij, Gjergj Arianiti u bë një udhëheqës të shquar i luftërave arbro-osmane. Akademia e Shkencave të Shqipërisë e trajton atë si të njejtin person me emrin Komin Shpata,[1] që është përmendur në mes të viteve 1392 dhe 1407.[2] Ai emër shfaqet në arkivat veneciane. Gjergj Arianiti gjithashtu […]

Niketa Topia (latinisht: Nicetas Thopia[1] (përmendet për herë të parë në 1388 – vdes në 1415) ishte fisnik arbër i familjes Topia, zotërues i qytetit të Krujës në vitet 1392-1394 dhe 1403-1415. Thallozczy i referohet me titullin kont.[2] Niketa ishte biri i Karl Topias dhe Voisllava Balshës. Pas vdekjes së Karl Topias (1388), Marco Barbarigo mori në trashëgimi Krujën përmes martesës së tij me Helena Topian, motrën e madhe të Niketës, ndërsa vëllai i madh i Niketës, Gjergj Topia u bë zot i Durrësit. […]