Theodor Shkodrani

Theodor Shkodrani (shek. 12–13) pretendohej se ka qenë një klerik dhe autor arbër,^[1] emri i të cilit u bë i bujshëm më 2002 kur studiuesi Musa Ahmeti përcolli në media se më 1998 kishte zbuluar në Arkivin e Vatikanit një dorëshkrim të këtij autori me datë 1210.^[2] Studimi edhe pse nuk u botua asnjëherë, deri vonë u përcoll dhe u përçua si i mirëqenë nga autoritete si Enciklopedia Britanike, por u korrigjua më 2023 duke u gjykuar që pretendimet e studiuesit tashmë nuk mund të pranoheshin më.^[3]

Më 2002 studiuesi Musa Ahmeti njoftoi përmes mediave zbulimin e dorëshkrimit të Teodor Shkodranit, në 208 fletë pergamene të shkruara vetëm nga njëra anë, me shkronja latine dhe në dialektin gegë. Dokumenti sipas Ahmetit ndahej në tri pjesë: 97 faqe mbi teologjinë, 49 faqe mbi filozofinë dhe 62 faqe mbi historinë.^[4]

Deklarata e Ahmetit asokohe u përshëndet nga Dhimitër Shuteriqi, Moikom Zeqo, Pranvera Bogdani, Nasho Jorgaqi dhe Shaban Sinani, por edhe u kundërshtua nga Ardian Klosi, Aurel Plasari, Ardian Vehbiu,^[1] Kristo Frashëri dhe Matteo Mandalà.^[5] Klosi ka argumentuar anakroninë e mëtimit nga pikëpamja filologjike, Plasari nga ajo historiografike duke parashtruar se ka patur një autor bizantin të quajtur Theodore Skoutariotes.

Lajmi mbi dorëshkrimin, pavarësisht diskutimeve, u përfill si i mirëqenë nga hartuesit e Enciklopedisë Britanike si dhe kreun përkatës të veprës së Robert Elsie Albanian Literature: A Short History pas gjase e hartuar nga Peter Prifti.^[1]