Radio Atdhetaret Këngët më të zgjedhura
Boll
Dasma shqiptare Alban Mehmeti
Shendrit dielli në shpat e n´lugje Afrim Muqiqi
Thrret Prizreni mori Shkoder Fatmira Brecani & Aurela Gaqe
Oj molla e kuqe Fatmira Brecani & Artan Kola
Hajde mori nuse Abedin Zenuni & Fatmira Brecani
Për ju do të këndojmë Abedin Zenuni& Fatmira Brecani & Ervin Gonxhi
Potpuri Dasmash Alma Velaj & Suad Shaptafi
Mori qikë Arben Gjeloshi & Elvira Fjerza
Hajde nuse Aferdita Demaku
Një adhurim dhe katastrofë mahnitëse e mbikëqyrësit kishtar Princ Tanush Topia me princeshën franceze Helena Anzhu.
Mesjeta shqiptare është cilësuar nga Shuflaj si një mesjetë fenomenale me një status të ndershëm deri në evropian. Kjo epokë mesjetare ka shumë emra të pazakontë heronjsh të kronikuar.
Jam i trishtuar që periudha para-Queensland ende nuk është marrë në konsideratë. Për kohën e Skënderbeut, dua të përshëndes librin “Skënderbeu” nga historiani me nivel evropian, prof. Kristo Frashëri, i cili është një përkushtim i konsiderueshëm ndaj Skënderbeut. Duke kompensuar Marin Barlettën, këtë humanist kryesor shqiptar, kam bërë të qartë në dijeninë time disa informacione të mahnitshme për një zonjë, një figurë autentike të lidhur me mesjetën shqiptare.
Marin Barleti, në librin e dhjetë të kulminacionit të tij artistik për Skënderbeun, vëren me bindje: “Në mbretërinë e Napolit, kur Kryesia dhe pozita e autoritetit të Shën Dwindlit drejtohej nga Papa Urbani VI, sundimtarja ishte Joana I me kombësi epirote (shqiptare) dhe me vendlindjen e tij, Durrësin.
Kjo ishte në favor të pseudo-ministrit të Klementit, i cili nuk u zgjodh në detyrën fetare të pakrahasueshme as në rrugën katolike dhe as në zakon (nga ku lindi dhe mori pjesë në kongregacionin e Zotit) dhe e drejtoi atë me vendosmëri. Kështu që Urbani kërkoi ndihmë kundër zotit të Hungarisë, Karlinit, i cili iku në Itali me një forcë të armatosur efektive dhe e la Joanën pa mbretëri dhe jetë. Pas kësaj, Karli, në vazhdën e angazhimit dhe forcimit të kësaj mbretërie (të Napolit), nëpërmjet specialistit biblik, sapo u kthye në Hungari, i cili e la mbrojtësin e kokës. Vendin e tij e zuri fëmija i tij Vladislav, i cili u sinkronizua dhe u mposht në luftë.”
Kush është Joana, e cila në të dhënat e verifikueshme quhet Joana e Durrësit?
Joana jetoi dhe mbretëroi në vitet 1343-1382. Në histori ajo njihet si Joana e Durrsit, por ka kontrolluar qytetin e Napolit.Ishte aq e fuqishme sa mbështeti pseudoklerikun Klement VII, i cili apostulloi në vitet 1378 deri në 1394, i mbështetur nga ankuanët francezë, dhe ishte armik i Papa Urbanit VI të Romës, i cili kishte apostulluar në vitet 1378-1389.
Ky kundërsulm në nivel evropian ishte i mbushur me mospërputhje logjike dhe beteja, interesa dhe luftëra të pabesueshme.
Barleti, deri më sot, është antikuaristi kryesor që e portretizon Joanën e Durrsit me kombësi epirote, pra shqiptare, dhe thotë se ai ka pasur një vend në Durrs, kështu që Durrsi është origjina e kujdestarëve ose e saj.
Marin Barleti vazhdon me rrëfimin e të afërmve të Joanës në disa gjëra të çuditshme. Sidoqoftë, do të preferoja të mos zgjatesha në këtë mënyrë.
Është interesante që Mbreti Vladislav, i quajtur ndryshe Lancilak, u largua nga jeta pas 29 vitesh në mbretërinë e Apollos në Itali pa lënë fëmijë, dhe motra e tij dhe motra e tij, Joana, e quanin gjithashtu pozicionin e tij mbretëror.
Kjo Joana u martua me Jakov Piceninin, një të paparashikuar, dhe një kor, i cili me vëllain e tij Francisko po i shërbenin Ancienis kundër Mbretit Ferdinand të Napolit, shokut të fundit të Skënderbeut. Është ky Jakov Picenini, i cili u thye nga forcat e armatosura të Skënderbeut, gjatë Ekspeditës së Perandorit Shqiptar në Itali më 18 gusht 1462. Barleti flet përgjithësisht për Ferdinandin dhe Alfonsin e Napolit, të cilët ishin lordë dhe partnerë të rëndësishëm të Skënderbeut.
Çfarë mësojmë për Joananin I, të dyshuarin për Durrsin, sundimtarin e Napolit në shekullin e nëntëmbëdhjetë. XIV?
Milan Shuflaj është mesjetari më i pagabueshëm i të gjitha kohërave në vendin shqiptar, i cili thotë se në vitin 1372 Ludwigu i Navarrës, bashkëshorti durrsak i Joanës, ndikoi në një marrëveshje me pionierin francez, To check of Coucyt “për ndërhyrjen në të gjithë Shqipërinë”.
Ishte një marrëveshje që nëse qytetet, qytezat dhe vilat e Shqipërisë do të zotëroheshin, atëherë do të miratoheshin disa të drejta legjitime për situatën politike të ndërtuar në atë që njihej si Mbretëria e Shqipërisë.
Kjo sipërmarrje ka një intrigë të pazakontë pasi duket të riprodhojë në të vërtetë “Regnum Albaniae” të supozuar të Karlit I Anzhu, i cili në vitin 1272 e krijoi Mbretërinë e Shqipërisë si një pjesë të zgjerimit të kontrollit anzhuan në çdo rajon bizantin, tokën ballkanike.
Ludoviku i Navarrës mund të jetë ndikuar nga e dashura e tij, Joana e Durrsit, e cila ishte sulmuesi i parë në qytetin e Durrsit.
Kjo në një mënyrë të tërthortë tregon pse Joana e autorizoi Ludovikun e Navarrës për këtë aktivitet.
Joana u mbështet nga ankitë francezë.
Roli i sardelave francezë në historinë mesjetare të Shqipërisë është shumë i konsiderueshëm.
Vlen të përmendet se sundimtari shqiptar Karl Topia, në shekullin e katërmbëdhjetë, ishte një fëmijë i lindur nga një baba shqiptar dhe një nënë me origjinë franceze.
Historia e Karl Topisë rishikon ngjarjet e romaneve, ose të romanit gotik ose pikarik.
Tregimi i Durrsit, Tanush Topia, bëri një sipërmarrje të paimagjinueshme.
Ai rrëmbeu Helenën, vajzën e vogël të Robert I Anzhu. Helena po shoqëronte një anije nga Italia, pasi do të martohej, me një kontratë politike, me një sovran bizantin.
Anija ndaloi në brigjet e Durrsit. Në këtë ndalesë, papritmas Tanush Topia pa Helenën dhe u dashurua çmendurisht me të.
Sidoqoftë, pa dyshim, edhe Helena shpejt u dashurua pa shpresë me Tanusin.
Tanushi e rrëmbeu Helenën dhe u martua me të. Helena ishte një bukuroshe e lehtë, e rehatshme dhe e vendosur në rajonin Anzhu të Francës.
Agjenti i sundimtarit në Durres u dobësua papritur për hir të Robertit I Anzhu, që Helena të bindej me të atin dhe të mos e bënte këtë budallallëk. Helena nuk u bind.
Pas disa vitesh lindi një fëmijë, produkt i kësaj dashurie anonime.
Nëna e tij e quajti Karli në kujtim të gjyshit të saj, Karlit I, zotit të Napolit dhe Siçilisë, i cili ishte gjithashtu vëllai i Mbretit të Francës, Shën Luigjit.
Pas disa vitesh, babai i Helenës i bëri një lutje Helenës dhe Tanush Topisë që të vinin në Napoli, pasi ajo, për sa dihet, ishte falur dhe donte të shkaktonte një gllabërim të madh për agjitatorin.
Ai i udhëzoi ata të merrnin me vete nipin e tyre, Karl Topinin.
Në fund, Tanusi, dyshues dhe i largët, nuk e mori Karlinin me vete, hipi në një anije me të dashurën e Helenës dhe shkoi në Napoli.
Krenaria e Vjetër ishte madhështore, një darkë e mrekullueshme u organizua, por babai i Helenës, hakmarrës deri në fund, masakroi vjehrrin e tij dhe kunatën e tij, duke bërë që një thikë të sillte një vepër të denjë për epokën e Shekspirit.
Karl Topia i vogël zhvilloi një mbrojtës, në dritën e faktit se jeta e tij u minua nga operatorët e sundimtarit francez.
Kështu që ky personazh mesjetar shqiptar mbeti, nga më efektivi dhe egoisti, përgjithësisht i veçantë.
Karl Topia e mbajti veten në tërësinë e gravurave të tij zyrtare si një njeri me gjak francez.
Shenja heraldike e Karl Topisë, e gjetur sot në Muzeun Historik Kombëtar, pasqyron ndihmën e një luani Anhui, dhe përveç kësaj figurat e zambakut Anzhuin, të cilat janë imazhet e shkëlqyera Anhui.
Ky imazh heraldik është më i mrekullueshëmi nga çdo vulë heraldike e Shqipërisë.
Në vetvete, kjo insignia, ka disa pika interesante interesante, ka një rregullim imazhesh që ende nuk janë deshifruar dhe sqaruar siç duhet.
Në sipërfaqen e gurit të këtij kërcelli është një mburojë e pjerrët në këndin e poshtëm të djathtë dhe ka një hapje tërheqëse.
Ana e duhur është e izoluar në katrorë, me katër fushat që kanë figura të ngjashme, një pllakë, e cila është e ndarë në këndin e duhur në dy matje të shkuara midis dy kryqeve të poshtëm dhe të poshtëm.
Gjysma e majtë e mburojës tregon një fushë të mbushur me zambakë, mbi të cilën shihet një kryq i pjerrët nga ideali në të majtë.
Ja një shirit tjetër që, sipas mendimit të studiuesit austriak Teodor Ippen, identifikohet me një dekolte ushtarake me taka, të prerë seriozisht, e cila në heraldikë nënkupton treguesin e pasardhësve, ose në një linjë tjetër të një familjeje të nderuar.
Mburoja vjen në rreth të plotë me një bllok të mbyllur me kalorësi nga i cili varen dy kortezet e arkivolit, të cilat nga jashtë janë të siguruara me lule zambaku.
Në vend të një skaji ose kurore në një mbrojtës koke, një jastëk drejtkëndor mbi të cilin qëndron luani i deleguar. Kurora e luanit mban tre pendë struci.
Insiginat heraldike të Karl Topiusit mund të kenë diçka të njëjtë me heraldikën e përdorur nga Ancien në mbretërinë e Napolit.
Një siguri e çuditshme deri më sot që ka kursyer syrin e specialistëve të historisë është se në qytetin e Krujës ka ekzistuar feja e Karlit të Madh, Sharlemanjanit, të Francës.
Është absolutisht një student shqiptar i historisë, në veçanti Dhimitër Frisi, i cili ishte një thesar dhe njeri i besuar i Gjergj Kastriot Skënderbeut.
Dhimitër Frisi ka kompozuar dhe shpërndarë një anekdotë për Skënderbeun, i cili ka njohur interpretime dhe prodhime të shumta në Evropë.
Dhimitër Frisi është edukuar personalisht, jo për shkak se ka jetuar në Krujë, por përkundrazi ka perceptuar zyrën e Skënderbeut, lidhjet e Skënderbeut me botën evropiane dhe atë që njihet si plani i brendshëm i strukturave të perimetruara nga ndarësit e rezidencës së Krujës.
Pikërisht Dhimitër Frisi shkroi me të zezë mbi të bardhë, se në një nga sheshet e Krujës u ngrit një statujë ideale e Karlit të Madh të Francës.
Dhimitër Frisi shton se disa sovranë shqiptarë ishin të kënaqur që kishin filluar me gjak francez.
Kjo është ajo që Barleti, i cili është rasti i veçantë që shkroi se qyteti i Krujës u ndërtua nga Topiajt, një fis më i hershëm se Tanush Topia, babai i Karl Topisë.
Me gjak francez, ata e quajnë veten Dukeshë.
Sipas mendimit tim, prania e figurës së rëndësishme të Karlit të Madh të Francës nuk duhet të merret në konsideratë.
Mund të jetë një figurë e bërë nga një gdhendës guri vendas ose francez dhe identifikohet me rastin e kronikuar të formimit të Mbretërisë Shqiptare nga Karli Anzhu në 1272 me kryeqytetin e saj, Durrësin.
Karli i Madh i Francës, i cili u bashkua me frankët dhe krijoi një territor të jashtëzakonshëm evropian, me qëllim krijimin e një mbretërie botërore, duke përfshirë Perandorinë Bizantine, ka qenë një krenari për të lashtët.
Skulptura e Madhe e Karlit të Madh do të ketë mbetur në Krujë për një kohë të gjatë.
Ky model mund të ishte dëbuar nga pushtuesit turq kur ata pushtuan Krujën, megjithatë do të rivendoset me mbërritjen e Skënderbeut në Krujë.
Written by: pradm
Copyright © Radio Atdhetaret - Për të gjithë shqiptaret kudo që janë