Month: February 2025

227 Results / Page 19 of 26

Background

HISTORI

Rikthimi i Bogdanit, 330 vjet pa varr!

Rikthimi i Bogdanit, 330 vjet pa varr! Osmanët i shkulën eshtrat dhe ua hodhën qenve Arkivisti i njohur Mark Palnikaj, pas kthimi nga Prishtina, ku u ngrit varri simbolik i Pjetër Bogdanit, zbardh nga burimet arkivore të Vatikanit, të Loretos e Venecias të vërtetat historike, në kohën kur pushtuesit osmanë u rikthyen në zonat e veriut dhe në Kosovë, duke vrarë e djegur popullsinë shqiptare dhe duke dhunuar deri më […]

todayFebruary 12, 2025 3

HISTORI

Imzot Pjetër Bogdani, njeri i Zotit dhe Popullit (1625 – 1689)

Imzot Pjetër Bogdani lindi në “Guri ndë Hasit” në vitin 1625 dhe vdiq në Prishtinë në vitin 1689. Ishte meshtar, ipeshkëv, veprimtar i dalluar, atdhetar i kulluar, luftëtar për liri, shkrimtar i shquar, raportues i vëmendshëm dhe i saktë nga viset e ndryshme shqiptare, me një fjalë Njeri i Zotit dhe Popullit shqiptar. Vendlindja nuk dihet sot ku gjendet, në Breg të Drinit, në Gjonaj apo diku gjetiu, disa thonë […]

todayFebruary 12, 2025 13

HISTORI

Imzot Andrea Bogdani, hartuesi i gramatikës latinisht-shqip

Andra Bogdani kryeipeshkiv i Shkupit ka qenë një ndër personalitetet më të shquara të kishës dhe një intelektual shqiptar. Ai ndërroi jetë si sot 337 vite më parë më 13 dhjetor të vitit 1683. Bogdani ishte gjithashtu një personalitet i kulturës shqiptare të shekullit të XVII, i cili punoi shumë për arsimimin e popullit shqiptar. Hartoi një gramatikë të shqipes në latinisht-shqip, shkroi shumë tekste për nevojat e mësimit shqip […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

Pal Gazulli humanist dhe ambasador

“Pal Gazulli humanist dhe ambasadori mendjendriture i Gjergj Kastriot Skandërbeu ne Raguze dhe Itali” Krahas Gjon Gazullit në shekullin e XV një meritë të çmuar dhe të vyer ka dhe vëllai i tij Pali (Pavlo de Gazulis). “Ai është i njohur si “orator” (i deleguar) i Skëndërbeut dhe si “miles”, që do të thotë sekretar, ose madje dhe zëvëndës i tij. Kjo tregon njëheri dhe për aftësinë e tij të […]

todayFebruary 12, 2025 2

HISTORI

Gjon Gazulli, astronomi dhe diplomati shqiptar i shekullit XV

Nga: Anila Prifti Gjon Gàzulli ka qenë një ndër figurat më të shquara të shkencës evropiane të shekullit XV. Veprimtaria e tij shtrihet në atë hark kohor që lidh dy prej epokave më në shenja të kohës: humanizmit dhe Rilindjes Evropiane. Duke marrë parasysh shtrirjen e veprimtarisë së tij: astronomì, matematikë, fizikë, filozofi, diplomacì, arte, ai ka qenë një enciklopedi e kohës së vet. Pa dyshim, dy lëmenjtë ku ai […]

todayFebruary 12, 2025 1

ARKEOLOGJI

“The Times”: E vërteta u takon arkeologëve vendas

“Gërmimet zbulojnë të shkuarën greke, të qytetit antik shqiptar”, – citon “The Times”, duke vazhduar më tej: “Për dekada të tëra, qyteti i lashtë i Butrintit, i shtrirë në bregun jugor të Shqipërisë, ka qënë i dukshëm, por nuk vizitohej nga banorët. Madje, vetë shqiptarët duhet të merrnin vizë brenda për brenda, për të shkuar në Butrint, në gadishullin buzë liqenit, fare pranë kufirit grek. Tashmë, arkeologët kanë mundur të […]

todayFebruary 12, 2025 1

LETËRSI

Asnjë gjuhë nuk e nis historinë me formulën e pagëzimit

Për një shkrimtar që vjen të marrë titullin “Doctor honoris causa“, gjëja e parë që i vjen ndër mend është se, në qoftë se është i detyrueshëm një fjalim, ai duhet të përshkohet nga filli i një argumenti shkencor. Nuk besoj se them ndonjë gjë të re, po të theksoj këtu se një gjë e tillë është jo fort e lakmueshme për mjeshtërinë tonë. Kam vënë re se sivëllezërit e […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

“Hylli i Dritës”, pak dritë në errësirën e prapambetjes

Nga Andreas Dushi Ishte viti i parë i pavarsisë kur Át Gjergj Fishta bashkë me françeskanët e tjerë krijuan revistën e njohur letrare, artistike, kulturore e studimore “Hylli i Dritës”. Në gjithë ekzistencën e vet, “Hylli i Dritës” njohu peripeci të pafundme. Botimi i saj u ndalua disa herë për arsye të ndryshme, kryesisht politike, por vlerat që përçoheshin prej saj nuk u harruan. Nën zë lexoheshin poezitë e Át Vinçenc […]

todayFebruary 12, 2025 1

HISTORI

Arvanitasit as nuk flisnin greqisht

Të vërteta të guximshme që shkruan shkrimtari grek, Nikos Dimou: Historia është e patjetërsueshme, megjithatë, grekët gjithnjë kanë shtrembëruar faktet në librat shkollorë, duke u përcjellë brezave të “vërteta të rreme”. Dimou, duke theksuar “alergjinë” e kombit të tij ndaj fakteve historike, rrëfen disa të vërteta mbi revolucionin grek, të vitit 1821. “Revolucioni dështoi sepse grekët, luftonin më shumë me njëri-tjetrin se kundër Turqisë”, – tregon ai.  Po ashtu, ai […]

todayFebruary 12, 2025 1